17 januari 2020
Reflectie op de kwaliteiten van mijn onderzoek
Wel: - Actualiteit - Maatschappelijk relevantie - Intrinsieke motivatie - Theoretische onderbouwing
Niet: - Praktijkonderzoek - Genoeg informatie uit het veld?
Hoe ver ben ik? Dat vind ik lastig te beoordelen, ik heb al veel verzameld en probeer in al het materiaal nu structuur aan te brengen om te zien waar ik nu sta. Het lijkt wel of ik pas een volgende stap kan zetten als ik een soort tussenstand heb opgemaakt. Ik ben erg onzeker of het voldoende is en ik vraag me af wanneer je beslist dat je voldoende hebt. In deze fase van mijn onderzoek heb ik theorie gezocht bij mijn vraagstelling, een aantal mensen uit het veld geïnterviewd, actief deelgenomen aan verschillende vormen van gesprekken, een korte vragenlijst uitgezet naar musea en verschillende werkvormen onderzocht. Helaas is het me nog niet gelukt iets in de praktijk uit te proberen. Nu ik mijn materiaal weer aan het doorspitten ben merk ik dat er veel werk bij zit van kunstenaars die zelf ook bezig zijn met meerstemmigheid en het delen van nieuwe perspectieven. (Ik twijfel soms of mijn onderzoek niet meer een kunsthistorisch onderzoek zou moeten zijn in plaats van kunsteducatief?)
Hoe goed zijn mijn beslissingen? Veel van mijn beslissingen worden in zekere zin geleid door het moment, dat heeft dan vooral met tijd te maken. De juiste persoon te spreken krijgen, meedoen aan activiteiten om ervaring op te doen, je bent erg afhankelijk van externe factoren en tijd. Doordat ik het graag goed wil doen, laat ik ook dingen liggen. Eerst wil ik zeker zijn dat ik het goed kan doen, dan pas wil ik een volgende stap zetten dat belemmert de voortgang van het onderzoek. Wat me in het proces vooral opgevallen is, is de realisatie dat je teveel wilt onderzoeken. Bij aanvang van het onderzoek houd je er natuurlijk rekening mee, maar doordat je het goed wilt doen haal je er teveel bij. Zo heb ik verschillende werkvormen onderzocht, in de praktijk en theoretisch, om vervolgens bij Visible Thinking (VT) uit te komen. Mijn eerste gedachte is dan, als ik hier eerder op was uitgekomen dan had ik op basis van VT al lang wat dingen kunnen uitproberen. Maar dat is dan het proces dat je blijkbaar moet doorlopen om de juiste keuze te kunnen maken.
Hoe zorg ik ervoor dat ik mijn kwaliteiten versterk? Mijn kwaliteit zit hem vooral in de theoretische onderbouwing en dat maakt het grootste deel uit van mijn onderzoek. Ik moet nog de juiste vorm kiezen om mijn onderzoek te communiceren. Ik kan moeilijk accepteren dat het lastig is om binnen de tijd ook een goed praktijkonderzoek er nog eens naast te doen, maar dit zal dus een kleiner deel zijn van mijn onderzoek. Mijn theoretische onderbouwing kan ook de eerste stap zijn naar de ontwikkeling van een methode. Dan kan ik mijn onderzoek gebruiken als basis en onderbouwing voor een nieuwe werkvorm. Met andere woorden keuzes maken! Het schrijven is voor mij een belangrijk onderdeel en dat wil ik verder ontwikkelen. Hiervoor ga ik dus een cursus creatief schrijven volgen om te zorgen dat ik straks een nog betere en prettig leesbare tekst kan schrijven.
Welke zwakke punten in mijn onderzoek moet ik aanpakken? Ik vind het moeilijk eventuele hiaten op te sporen in mijn onderzoek tot nu toe. Ze zijn er zeker, maar om ze precies te duiden vind ik lastig. Dat het deel praktijkonderzoek ontbreekt is duidelijk en daar zal in de laatste fase mijn focus ook liggen. Wat ontbreekt er, wat heb ik gemist is een vraag die ik me wel continu stel.
Ligt het allemaal op een lijn? Soms hink ik nog op twee benen en vraag ik me af of mijn onderzoeksvraag nog wel klopt. Mijn belangrijkste vraag is of je door het kijken naar kunst mensen bewust kunt maken dat er meerdere perspectieven mogelijk zijn op elkaar en de wereld en hoe dit te communiceren naar elkaar. Doordat ik aan het begin van het proces in mijn vraagstelling gestuurd heb op een werkvorm heb ik verschillende methoden onderzocht om er zelf een te ontwikkelen. Nu merk ik echter dat het ontwikkelen van een nieuwe methode binnen mijn huidige onderzoek te veel gevraagd is, het gaat me meer om de effecten te toetsen. Op dit moment ga ik me daarom richten op bestaande werkvormen, met name VT. Het voordeel van VT is dat je de denkroutines gaandeweg kunt aanpassen aan je eigen vraag.
Vragen voor experts
Wat heb ik gemist in mijn onderzoek? Is mijn aanpak goed geweest? Ik heb heel veel tijd besteed om de juiste personen te spreken te krijgen is dat een slimme zet geweest? Hoe zorg je ervoor dat je tijdens een onderzoek je zoektocht kadert en focus houdt? Ik wil in de praktijk gaan testen, maar ben een perfectionist en vind het lastig om ‘zomaar’ dingen uit te gaan proberen. Heb je tips? Wanneer weet ik dat ik kan gaan afronden? Hoe blijf ik weg van containerbegrippen en zorg ik voor een inhoudelijk genuanceerde formulering?
Inhoudelijk Mijn onderzoek is gebaseerd op het idee dat kunst open staat voor interpretatie en je daardoor op basis van die verschillende interpretaties het gesprek aangaat. In het begin van mijn onderzoek begaf ik me nog heel erg op het filosofische pad. Gaandeweg realiseerde ik me dat je dan eigenlijk geen receptieve kunsteducatie nodig hebt. Dan kun je ook gesprekken voeren zonder het kijken naar kunst. In de gesprekken die ik heb gehad en op basis van de vragenlijst kan ik nu voorzichtig concluderen dat het bewust toepassen van receptieve kunsteducatie om perspectieven te delen nog niet veel wordt toegepast. Maar is dat wel echt zo? Heb ik dat wel voldoende onderbouwd?
Waar wil ik heen, wat is mijn doel?
1. Vanuit een expliciete eigen positionering in de kunsteducatie (hier sta ik); de (meer)waarde van een kunsteducatieve praktijk zit hem voor mij in het kijken, ervaren en nadenken over en door kunst. Het ontwikkelen van een manier om daarbij mensen bewust te maken dat er meerdere perspectieven zijn om naar de wereld te kijken. Het samen delen van die perspectieven en daarvan leren is het educatieve element.
2. Een diepgravend onderzoek met een waardevolle focus/centrale vraag voor de kunsteducatieve praktijk; in deze fase van mijn onderzoek kan ik zeggen dat de thema’s diversiteit en inclusiviteit binnen het museale veld erg actueel zijn. De focus ligt echter vooral op het werven van een divers publiek. Het is mij te doen om het delen van perspectieven met verschillende mensen en niet zozeer mensen met één bepaalde etnische achtergrond. Doordat musea in een wervingscampagne vaak inzetten op bepaalde groepen, sluit je andere groepen onbedoeld weer uit. Ik heb het idee dat musea pas de laatste jaren bewuster inzetten op een publiek dat de maatschappij beter weerspiegeld. Naarmate de bezoekerssamenstelling diverser is, zijn de verschillen duidelijker, hoewel in een op het oog uniforme groep verschillen ook aanwezig zijn. Mijn onderzoek is in zekere zin ook een oproep aan musea om bewust te kiezen voor een methode waarbij het kijken naar kunst een meerwaarde oplevert in het voeren van een gesprek tussen mensen met een diverse achtergrond, waardoor iedereen zich gehoord voelt.
3. Dat op een passende onderzoekende wijze is aangepakt (onderzoeken=zoekend, niet wetend/wegend, niet metend). Mijn proces is er een van vooral zoeken; zoeken naar de beste manier om mijn onderzoek te doen, naast het zoeken naar bewijs en argumenten waarom ik denk dat mijn vraag ertoe doet. Wat mij in het proces wel is tegengevallen is de juiste mensen te spreken te krijgen en de tijd om er echt in te duiken. Dat heeft voor een groot deel ook te maken met de wens om het goed te doen en er zoveel als mogelijk uit te halen. Wat dat betreft is het heel leerzaam geweest om tegen grenzen aan te lopen. Bij aanvang van het onderzoek ben ik heel ambitieus van start gegaan en kom je erachter dat je continu moet bijstellen om het haalbaar te houden.
4. Waarbij telkens kritisch wordt gereflecteerd. Dus niet alleen een experiment aangaan, risico nemen, buiten je eigen referentiekader gaan. Maar juist ook telkens vanuit verschillende kanten waarderend. Dit vind ik lastig, aangezien ik eigenlijk gemerkt heb dat het onderwerp zo actueel is, ik niet veel weerstand ben tegengekomen. Dat komt ook doordat mijn onderzoek vooral binnen de culturele sector heeft plaats gevonden. Wellicht dat bij het uitproberen in de praktijk er meer reacties komen die niet zo meegaand zijn en ik mij geconfronteerd zal voelen met kritische reacties.
Door mijn proces bij te houden op deze website in plaats van mijn Padlet heb ik mijn proces en onderzoek inzichtelijker gemaakt voor mijzelf en voor derden.