Eerder verwees ik al naar een moment dat me sterk is bijgebleven na het volgen van een cursus voor aspirant adoptiefouders. Tijdens een van de cursusdagen werden we verzocht mee te doen aan een oefening. Hierbij moesten we onze ogen sluiten en werd ons een verhaal verteld, waarbij we ons een voorstelling moesten maken dat wij als klein kind meegenomen werden naar een ander land. In mijn herinnering ging het verhaal ongeveer zo:
Klik op de link en zet je geluid aan.
Inmiddels heb ik contact gehad met Stichting Adoptievoorzieningen en spreek met Corinne Verheul, zij heeft alweer 30 jaar geleden het principe ingevoerd van een inlevingsverhaal. Corinne is orthopedagoog en heeft zich voor haar afstuderen verdiept in o.a. hechtingsproblematiek. Daarbij spelen gevoelens van verlies en separatie een belangrijke rol. Voor therapeuten, psychologen en verzorgers is het je verplaatsen in de ander een goede oefening om het kind beter te begrijpen. Bij problemen in de opvoeding of andere psychische problemen kunnen ze verschillende methodes toepassen, waarbij de inlevingsoefening zoals hierboven beschreven vooral bedoelt is voor aspirant adoptiefouders. De oefening is gebaseerd op Geleide Fantasie of Symbooldrama. Beiden worden toegepast door psychotherapeuten om verbinding te maken met de cliënt.
Symbooldrama of Katathym-Imaginatieve Psychotherapie (KIP) "is een behandelvorm waarbij het zich voorstellen en beleven van innerlijke beelden op de voorgrond staat" (Klein & Verheule, 2019). Mensen hebben het vermogen om zich een voorstelling te maken in beelden van hun interne en externe wereld. Bij een therapie wordt de cliënt gevraagd zich ergens een voorstelling van te maken, als een soort dagdroom, hierdoor kan deze persoon zich beter ontspannen. Ook wordt hen vaak gevraagd het beeld te tekenen. De beelden die vaak worden gebruikt komen uit de natuur, dit zijn vaak beelden die geen negatieve gevoelens oproepen. Het gaat vooral om beleving en ervaringen opnieuw te structureren middels het beeld. "De cliënt ontdekt zelf nieuwe creatieve oplossingen voor probleemsituaties en kan tijdens een dagdroom nieuwe ervaringen uitproberen" (Klein & Verheule, 2019, p. 5). Uiteraard is het belangrijk dat dit in een veilige omgeving gebeurt. Er wordt ook benoemd dat het belangrijk is om al je zintuigen te gebruiken.
Met geleide fantasie gebruik je je verbeelding (imaginatie) of probeer je iets te visualiseren. Voor mij is het je verplaatsen in de ander en je realiseren dat de wereld er ook heel anders uit kan zien een mooie gedachtenoefening. En dit verhaal in het bijzonder. Tijdens de cursus bleek het voor veel aspirant adoptieouders, zonder uitzondering allemaal wit, moeilijk voor te stellen hoe het is als je geadopteerd en meegenomen wordt naar bijvoorbeeld een Afrikaans land. Het idee dat wij, en niet de 'arme zwarte Afrikaan', niet voor onze kinderen zouden kunnen zorgen zorgde indertijd toen wij de voorlichting deden voor een schok bij de deelnemers. Dit heeft een behoorlijke impact op mij gehad. Het geeft maar aan hoezeer wij vanuit ons Euro-Amerikaanse perspectief nog altijd denken dat wij meer te bieden zouden hebben. Hieruit spreekt voor mij het superioriteitsidee, een koloniaal denken waarbij wij ons nog altijd verheven voelen boven groepen die niet dezelfde culturele achtergrond hebben.
Bron:
Klein, B. & C. Verheule (2019). Dromen over gehechtheid, Symbooldrama. In Klein, B. & C. Verheule (Reds.),Gehechtheid in de behandelkamer (pp. 1–13). Geraadpleegd van https://data.swpportal.com/upload/swpbook/dromen_over_gehechtheid_download.pdf